تدوین مدل مفهومی "لئامت" در منابع اسلامی

با توجه به اینکه متون دینی یکی از منابع مورد اعتنای پژوهشگران برای تشخیص و طبقه بندی صفات شخصیت می باشد، هدف پژوهش حاضر، تدوین مدل مفهومی "لئامت" در منابع اسلامی و بررسی میزان روایی آن بود. برای دستیابی به این هدف از روش مدل یابی مفهومی از متون اسلامی (نورعلیزاده، 1398) استفاده شد. این روش مشتمل بر دو روش کیفی و کمی بود که دارای چهار مرحله می باشد: مرحله اول مفهوم پردازی، مرحله تحلیل و فهم متن، مرحله طراحی مدل اولیه و مرحله روایی سنجی و ساخت مدل نهایی. در مرحله مفهوم پردازی با استفاده از 11 کلیدواپه مرتبط با مفهوم لئامت 576 حدیث و گزاره اسلامی مورد بررسی قرار گرفت. این روایات به واسطه عامل عدم ارتباط مفهومی کامل، غربال و 80 گزاره برگزیده نهایی شد. در مرحله تحلیل و فهم متن، 81 کد در مرحله کدگذاری باز، 26 کد محوری در مرحله اول و 4 کد محوری در مرحله دوم و 1 کد انتخابی به عنوان مقوله عمده در حول هسته مرکزی مفهوم "لئامت" شناسایی شد و براساس کدهای شناسایی شده مدل مفهومی مناسب طراحی شد. در مرحله روایی سنجی، با روش نمونه گیری هدفمند، 10 کارشناس انتخاب شد و با ارائه یافته ها و مستندات به کارشناسان و دریافت نظرات آنها، شاخص روایی محتوا (CVI) و نسبت روایی محتوا (CVR) سنجیده شد و براساس آن مدل نهایی بازیابی گردید. یافته های پژوهش نشان داد مدل مفهومی لئامت دارای 4 مولفه (تنگ نظری، فرومایگی، خلق و خوی منفی و بدرفتاری) و 23 نشانه می باشد. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند در حوزه روانشناسی به توسعه صفات اختلالات شخصیت کمک کرده و بستر مناسبی را برای ساخت پرسشنامه این مدل و طراحی مداخله درمانی و بسته آموزشی آن فراهم کند.

دانلود فایل